COLITIS ULCEROSA 

Czym jest colitis ulcerosa? Colitis ulcerosa jest chorobą zapalną śluzówki jelita grubego. Jej objawy to krwawienie, biegunki, bóle brzucha, spadek wagi i gorączka. Osoby z trwającym wiele lat, nasilonym wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego mają zwiększone ryzyko zapadnięcia na raka jelita grubego. Przyczyna colitis ulcerosa pozostaje nieznana.

Jak jest leczone colitis ulcerosa? Wstępne leczenie colitis ulcerosa obejmuje podawanie antybiotyków oraz leków przeciwzapalnych. Leki te są stosowane przewlekle. Prednizon w związku z działaniami niepożądanymi stosowany jest zwykle krótkoterminowo. Zaostrzenia choroby często mogą być leczone zwiększeniem dawek stosowanych leków, bądĽ dodaniem nowego np. leków immunosupresyjnych. Hospitalizacja może być konieczna w ciężkich postaciach zapalenia.

Kiedy konieczna jest operacja? Operacja jest wskazana u pacjentów, u których pojawiły się komplikacje zagrażające życiu takie jak masywne krwawienie czy perforacja. Może być również niezbędna u osób cierpiących na przewlekłą formę choroby, niepoddającą się leczeniu. Ważne jest, aby decyzję o operacji pacjent mógł podjąć na spokojnie po wypróbowaniu wszystkich dostępnych metod leczenia zachowawczego. Ponadto pacjenci, u których colitis ulcerosa trwa przewlekle i którzy prezentują objawy typowe dla choroby nowotworowej są kandydatami do wykonania resekcji jelita grubego z powodu zwiększonego ryzyka wystąpienia raka. Częściej jednak pacjenci ci poddawani są regularnej kontroli, kolonoskopii oraz maja wykonywane biopsje. Gdy zostaną wykryte zmiany przednowotworowe, zalecana jest operacja.

Jakie operacje wykonuje się u chorych z colitis ulcerosa? W przeszłości standardowym zabiegiem wykonywanym u osób cierpiących na colitis ulcerosa była resekcja całej okrężnicy, odbytnicy oraz odbytu. Operacja ta nazywana jest proktokolektomią i może być wykonywana w trakcie jednego zabiegu bądĽ etapami. Zabieg ten całkowicie eliminuje ryzyko wystąpienia raka jelita grubego. Jednak wymaga wytworzenia ileostomii (wyprowadzenie końca pozostałego jelita na powłoki brzuszne) oraz przewlekłego stosowania specjalnych woreczków, do których trafia zawartość jelita. U części pacjentów można dokonać resekcji okrężnicy z zachowaniem odbytnicy oraz odbytu. Jelito cienkie może zostać połączone z odbytnicą z zachowaniem ciągłości przewodu pokarmowego. Pozwala to uniknąć ileostomii, ale istnieje ryzyko, że proces zapalny będzie trwał nadal, pojawią się pacia naglące, zwiększona częstość oddawania stolca oraz nowotwór. 

Czy istnieją inne formy leczenia chirurgicznego? Nową alternatywą w leczeniu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego jest zabieg polegający na wycięciu okrężnicy z zachowaniem kanału odbytu. Odbytnica jest zastępowana fragmentem jelita cienkiego, z którego formowany jest „zbiornik”. Zwykle czasowo wyłaniana jest ileostomia, która zostaje zamknięta po kilku miesiącach. Woreczek pełni rolę zbiornika, co pomaga zmniejszyć częstość wypróżnień. Umożliwia to zachowanie normalnego sposobu defekacji, jednak pacjenci oddają pięć do dziesięciu stolców dziennie. Zabieg ten eliminuje ryzyko nawracającego colitis ulcerosa, pozwalając jednocześnie pacjentom wypróżniać się normalną drogę. Może dojść do zapalenia wytworzonego „zbiornika” – leczy się wtedy antybiotykami. U niewielkiej grupy pacjentów przestaje on właściwie funkcjonować i wymaga usunięcia. Jeżeli do tego dojdzie, najprawdopodobniej koniecznie jest wyłonienie ileostomii na stałe. 

Który sposób leczenia jest preferowany? Ważne jest by uświadomić sobie, że żadna z powyższych form leczenia nie zapewni całkowicie normalnego funkcjonowania pacjentowi z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Każda z nich ma zalety jak i wady, które muszą być zrozumiane przez pacjenta, zanim dokonany zostanie wybór metody zabiegu, co pozwoli mu zachować wysoką jakość życia.